Ertesi Gün Hapı Nedir, Ne İşe Yarar? 

Ertesi gün hapı, korunmasız cinsel ilişkiden sonra kullanıldığı takdirde gebe kalmayı önleyen bir ilaçtır. Her gün değil; sadece gerektiğinde kullanılmalıdır. İçinde bol miktarda progesteron hormonu bulunması sayesinde, yumurtlamayı veya spermin rahim duvarına tutunmasını engelleyerek hamileliği önler. Nasıl kullanılması gerektiği, yan etkileri ve piyasadaki türleri hakkında daha fazla bilgi için yazımızı inceleyebilirsiniz. 

Ertesi Gün Hapı Nedir? 

Ertesi gün hapı, korunmasız ilişki sonrasında acil durumlarda kullanılması gereken ve hamileliği engellemeye yarayan bir doğum kontrol yöntemdir. Hamile kalmak istemeyen kişiler tarafından kullanılır. Eczanelerde reçetesiz şekilde satılır.  

Hapın etkinliği, ilişkiden ne kadar süre sonra alındığına göre değişir. İlaçların çeşidine bağlı olarak, ilişkiden itibaren 72-120 saat içinde alınmalıdır. Normal bir doğum kontrol yöntemi olmadığı için sık sık kullanılmamalıdır. Ayrıca, cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmaya da yardımcı olmaz. 

Nasıl Çalışır? 

Hamile kalmak için yumurta sperm tarafından döllenmelidir. Ertesi gün hapları, İçeriğinde bulunan hormon sayesinde döllenmeyi engelleyerek gebeliği önler. 

Hap, iki şekilde etki eder: 

• Yumurtlama zamanını değiştirerek, spermin yumurtayı bulmasını zorlaştırır. 
• Yumurta döllenmiş ise spermin rahim içine yerleşmesini ve tutunmasını engeller. 

Bu haplar düzenli bir korunma yöntemi değildir. Sadece acil durumlarda kullanılmalıdır. Hamileliği önlemek için deri altı implant, prezervatif veya doğum kontrol hapı gibi düzenli doğum kontrol yöntemleri tercih etmek, size daha sağlıklı ve güvenilir bir korunma sağlar. 

Ertesi Gün Hapları Ne Kadar Koruyucudur? 

Ertesi gün hapının etkisi, ne zaman kullanıldığına bağlı olarak değişir. Ne kadar erken alınırsa gebeliği önleme etkisi de o kadar artar. İlk 24 saat içinde kullanılırsa %95 gibi yüksek bir oranda koruyuculuğu bulunmaktadır. Zaman geçtikçe gebeliği engelleme ihtimali de düşmeye başlar. 72 saat içinde kullanıldığı takdirde, koruma etkisi %85 oranındadır. 

Ertesi gün hapı, en geç 5. güne (120 saat) kadar kullanılmalıdır. Bu süre geçtikten sonra artık işe yaramaz ve gebeliği önlemez. Hapların hamileliğe karşı koruma başarısı, markasına göre %75 ile %89 arasındadır. Fakat, bu başarıyı etkileyen başka faktörler vardır. Bunlar hapın türü, alındığı zaman ve kişinin vücut yapısıdır. 

En Yüksek Etki İçin Nasıl ve Ne Zaman Kullanılmalıdır? 

Korunmasız bir cinsel ilişki yaşadıysanız, ertesi gün hapı almak için acele etmelisiniz. Hapı ne kadar çabuk alırsanız, gebeliği engelleme şansı da o kadar artar. Hapın markası ve türüne göre, ilişkiden itibaren 72-120 saat içinde alınması gerekir. Ancak, maksimum koruma için ilk 24 saatte kullanmalısınız. 

Haplar tek seferde, ağız yoluyla alınır. Açlık durumunuzun bir önemi yoktur. Tokken de açken de kullanabilirsiniz. Bazı markaların iki dozluk hapları da bulunmaktadır. Hapın kullanım şekli ve dozu, kutunun içindeki kılavuza göre ayarlanır. Bu nedenle, kaç tane içmeniz gerektiğinden emin olmak için prospektüste yazanları dikkate almalısınız. 

Ertesi Gün Hapı Kullanırken Dikkat Etmeniz Gereken 5 Konu 

Hamilelik riskiniz bulunuyor ise şu basit adımları takip ederek, ertesi gün hapını en etkili şekilde kullanabilirsiniz. Fakat unutmayın ki, herkesin biyolojik özelliği farklıdır. Bu nedenle, hapları kullanmadan önce mutlaka bir sağlık uzmanına danışın: 

• Bir Sağlık Uzmanına Sorun: Hapı almadan önce, bir sağlık uzmanına sorun. Sağlık durumunuz, alerjiniz veya başka ilaçlar alıyorsanız; bunları, doktor veya eczacınızla paylaşın.  
• Hemen Kullanın: Ertesi gün hapının gebeliği engellemede en başarılı olduğu zaman, ilk 24 saattir. Bu zaman diliminde kullanıldığında %95’e kadar koruma sağlar. Hapın etki süresi, markasına ve türüne göre değişebilir. 
• Prospektüsü İnceleyin: İlacı almadan önce, kutunun içindeki prospektüsü dikkatlice okuyun. Bu size; kaç tane hap kullanmanız gerektiğini, nasıl kullanacağınızı ve olası yan etkileri hakkında yararlı bilgiler verecektir. 
• Tek Doz Yeterlidir: Çoğu markada, tek doz hap yeterli olur. Bazı markaların iki dozluk hapları olsa da ilaç genellikle tek bir tablettir. Fazla doz almak, yan etkileri şiddetlendirebilir; ancak gebelik engelleyici etkiyi artırmaz. 
• Doğum Kontrol Yöntemlerini Kullanın: Ertesi gün hapı, sürekli ve düzenli bir doğum kontrol yöntemi olarak kullanılmaz. Sadece acil durumlarda başvurulması gerekir. Gebelikten korunmak için daha kalıcı ve düzenli bir yöntem seçmeniz, daha sağlıklı ve etkili olacaktır. 

Eğer hamile kalma ihtimaliniz olan bir ilişki yaşadıysanız ve henüz çocuk sahibi olmak istemiyorsanız; ertesi gün hapları size yardımcı olur. Ancak, ilacı geç alırsanız; etkisi düşecek ve istemediğiniz bir gebelikle karşılaşma ihtimaliniz artacaktır. Böyle bir durumda, istenmeyen gebelik için kürtaj gibi başka alternatifleri düşünebilirsiniz.

Ertesi Gün Hapı Kullanmak Zararlı Mıdır? 

Ertesi gün hapları, hamile kalmayı önlemede etkilidir; fakat bazı olası zarar ve yan etkileri de bulunur. Bu hapları sıkça ve düzenli bir şekilde kullanan kadınlar, farklı yan etkilerle karşılaşabilir. Genel olarak ertesi gün hapının zararları arasında şunlar bulunur: 

• Adet düzensizlikleri 
• Hormon bozuklukları 
• Baş ağrısı ve kusma 
• Göğüslerde acı ve hassasiyet 
• Mide rahatsızlıkları 
• Halsizlik 
• Karın ağrısı 
• Alerjik reaksiyonlar 
• Ciltte leke oluşumu 
• Karaciğer problemleri 

Bu etkiler genellikle geçicidir ve çok tehlikeli değildir. Ancak, her insanın vücudu ve biyolojisi farklıdır; bu yüzden hap almadan önce bir doktora başvurmanız daha doğrudur. Uzun süreli doğum kontrol yöntemlerini tercih etmeniz ve sağlık kontrollerini aksatmamanızı tavsiye ederiz. 

Ertesi Gün Hapı Markaları ve 2024 Fiyatları 

2024 yılı itibariyle Türkiye’de satılan ertesi gün hapı markaları ve güncel fiyatları şöyledir: 

• ELLA: En fazla bilinen ve tercih edilen haptır. Cinsel ilişkiden sonraki ilk 120 saat içinde kullanılabilir. 24 saat içinde alınırsa %98’e kadar koruma sağlar. Ella hapın 2024 yılı fiyatı 510 TL – 520 TL arasındadır. 
• Ertes 72: Piyasadaki en ekonomik ertesi gün hapı olarak bilinir. Cinsel ilişkiden sonra ilk 72 saat içinde kullanılmalıdır. %85’e kadar koruma sağlar. Ertes 72 hapın fiyatı 2024 yılı için 390-430 TL arasında değişmektedir. 
• Postpil: Hem ucuz hem de etkili bir haptır. İlişkiden sonraki ilk 72 saat içinde alınmalıdır. %95’e kadar koruyuculuğu bulunur. 2024 yılı fiyatı 400- 440 TL’dir. 
• Abalenvo: Çok popüler bir markadır. Yüksek koruma oranı sağlar. 2024 fiyatı 390- 440 TL arasındadır. 

Farklı markalara ait hapların içeriği de değişik olabilir. Bu yüzden kullanmadan önce eczacınıza veya doktorunuza başvurun. Başkasında karşılaşılmayan yan etkiler, siz de ortaya çıkabilir. 

Kanamaya Yol Açar Mı? 

Ertesi gün hapı, yumurtlamayı engellemek için yüksek dozda progesteron hormonu içerir. Dışardan alınan ek hormonlar, doğal olarak vücudunuzun hormon seviyesini de değiştirir. Bu değişiklik sonucunda vücudunuzun farklı tepkiler vermesi normaldir. Vajinal kanama da bu yan etkiler arasındadır. 

Her kadın ilaca farklı reaksiyon gösterir. Hap kullandıktan sonra bazı kadınlar normal zamanında adet görürken; bazılarının adet dönemi daha erken ya da daha geç başlayabilir. Ayrıca, adet kanamasının miktarı ve süresi de değişebilir. 

Kanama, ilacın hormonlarınızı etkilemesinden kaynaklanır ve doğaldır.  Bu nedenle, kanama durumunuz, hamile kalıp kalmadığınızı net olarak belirlemez. Ertesi gün hapı kullandıktan sonra vajinal kanama veya başka sorunlar yaşarsanız, bir jinekoloğa danışmalısınız. Doktorunuz, durumu tespit ederek size uygun tavsiyeler verecektir. 

Ertesi Gün Hapı Kullanmak Adet Olmayı Geciktirir Mi? 

Bu ilaçlar vücudunuzdaki hormon dengesini değiştirerek hamileliği engeller. Bu nedenle ertesi gün hapı almak, adet döngünüzü bozabilir veya adetinizin gecikmesine neden olabilir.  

Ancak, her kadının vücudu bu ilaçlara aynı şekilde yanıt vermez. Kimi kadınlar adet gecikmesi yaşarken; kimileriyse hiçbir yan etkiyle karşılaşmaz. Bu yüzden hapın size nasıl etki edeceğini kestirmek mümkün değildir. 

Ertesi gün hapı aldıktan sonra, adet döngünüzde büyük bir farklılık görürseniz veya endişelendiğiniz başka bir sorun olursa, muhakkak bir doktora danışın. Ayrıca, bu ilaçların sürekli bir doğum kontrol yöntemi yerine geçmediğini ve sık kullanılmaması gerektiğini de asla unutmayın. Doğum kontrol yöntemleri, sizin için daha kalıcı ve düzenli bir koruma sağlayacaktır. 

Ertesi Gün Hapı İşe Yaramazsa Ne Yapmalısınız? 

Korunmasız cinsel ilişki sonrasında, ertesi gün hapı kullanmayı unutur veya geç alırsanız ya da hamilelik belirtileri yaşıyorsanız; istenmeyen bir hamilelikle karşılaşma ihtimaliniz yüksektir. Bu gibi durumlarda, kürtaj gibi alternatifleriniz olabilir. Kürtaj, istenmeyen gebeliği medikal veya cerrahi yöntemle bitirmektir. Ayrıca düşük yapılması gibi durumlarda da tercih edilir. 

Böyle bir durumla karşılaştıysanız ve kaygılanıyorsanız, aşağıdaki önerileri uygulayabilirsiniz: 

• Gebelik Testi Yapın: İlişki sonrası normal adet döneminiz gelmediyse veya anormal derecede vajinal kanamanız olduysa, hamilelik ihtimalini düşünmelisiniz. Gebelik testi yapmak, durumunuzu netleştirecektir.  
• Bir Doktora Başvurun: Hap kullanmanıza rağmen hala endişeleriniz varsa veya beklediğiniz sonucu alamadıysanız, gecikmeden bir kadın doğum doktoruna danışın. Doktorunuz durumunuzu değerlendirecek ve size alternatif seçenekler hakkında bilgi verecektir. 
• Kürtaj Hakkında Bilgi Edinin: Hamilelik testiniz pozitif çıktıysa ve şu anda çocuk sahibi olmak istemiyorsanız; hamileliği bitirmenin tek çaresi kürtajdır. Çok kısa süren ve oldukça basit bir operasyondur. Kürtaj hakkında daha ayrıntılı bilgi almak için bize ulaşabilirsiniz. 
• Ekstra Doz Almayın: İlk dozu kullandıktan sonra beklediğiniz sonucu alamadıysanız, ekstra doz almanız yanlıştır. Fazla doz kullanmanın hiçbir etkisi yoktur. 
• Uzun Süreli Korunma Yöntemleri Seçin: Ertesi gün hapları, sadece acil durumlarda kullanılması gereken bir yöntemdir. Sık şekilde kullanılırsa yan etki ihtimali yükselir. Uzun süreli bir doğum kontrol yöntemi seçmek hem sağlınız açısından daha iyidir hem de daha koruyucudur. 

Unutmayın ki, cinsel sağlık konusu uzmanlık gerektirir. Alanında uzman bir jinekolog, size en doğru bilgi ve yönlendirmeyi sağlayacaktır.